In februari nam de Eerste Kamer de wijziging van de Failissementswet aan, waardoor de aflosperiode van de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) halveert. Die maatregel gaat waarschijnlijk op 1 januari 2024 in. Naar aanleiding daarvan meldde de minister al dat ook de duur van schuldhulpverleningstrajecten bij gemeenten verkort wordt tot anderhalf jaar. De bedoeling is om makkelijker door te stromen van de gemeentelijke schuldhulp naar de wettelijke schuldsanering.
1 juli 2023
‘Het is wenselijk dat in beide trajecten dezelfde aflosperiode worden gehanteerd,’ schrijft Schouten in een kamerbrief over de stand van zaken met betrekking tot de verkorte aflosperiode. De ingangsdatum daarvan is 1 juli aanstaande.
Er is geen wetswijziging voor nodig, omdat in de wet geen regels staan over het minnelijk traject. ‘Dat past ook niet goed bij het karakter ervan, omdat het ruimte biedt om in onderlinge afstemming tussen schuldhulpverleners en schuldeisers tot overeenstemming te komen, waarbij er ook ruimte is voor maatwerk.’
Begeleiding
Schuldhulpverleners worden opgeroepen om vanaf die datum een aflosperiode van 18 maanden voor te stellen aan schuldeisers voor nieuwe minnelijke schuldregelingen. Een verkorting van de aflosperiode betekent overigens niet dat de begeleiding van mensen in een schuldregeling, of na afloop ervan ook korter wordt, zo benadrukt de minister. ‘Ik hecht er belang aan dat er stevig wordt ingezet op begeleiding en nazorg, met als uitgangspunt: begeleiding zo kort als kan en zo lang als nodig.’
Aanpassingen
Voor gemeenten betekent de wijziging aanpassingen. ‘Deze wijziging vraagt uiteraard veel van gemeenten, (Rijks)uitvoeringspartijen en schuldeisers de komende periode,’ aldus de minister. ‘Nog niet alle systemen zullen bijvoorbeeld vanaf 1 juli al zijn ingericht op de nieuwe situatie. De komende maanden wordt er verder gewerkt aan de benodigde aanpassingen en in de tussentijd gebruikgemaakt van pragmatische oplossingen.’
In de praktijk
Verschillende organisaties, zoals het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), de VNG, Divosa en financiële hulpverleners NVVK, werken aan de inrichting van de wijziging en bekijken wat er in de praktijk nog nodig is. Denk bijvoorbeeld aan de implementatie-ondersteuning voor gemeenten en welke invloed dit heeft op lopende schuldregelingen. Maar ook het maken van concrete afspraken over de invulling van hulpverlening, begeleiding en nazorg van mensen in een schuldhulpverleningstraject. Divosa heeft wel zorgen over de beperkte voorbereidingstijd voor de uitvoering.
Wijzigen beleidsplannen
Volgens de VNG kan de wijziging van de aflostermijn van de Msnp gevolgen hebben voor beleidsplannen en -regels en is het raadzaam om te checken. ‘Mocht het plan of de regels de aflostermijn van 36 maanden nadrukkelijk als termijn noemen, dient dit tussentijds gewijzigd te worden. In ieder geval vóór 1 juli aanstaande,’ zo is het devies. Om wijzigingen voor te leggen aan de raad en het college heeft de VNG verschillende formats om te gebruiken.
Amsterdamse overgangsregeling
De nieuwe termijn van afbetaling is volgens Amsterdam ook belangrijk voor inwoners die al schulden aflossen, of dat willen gaan doen vóór 1 juli. Het Rijk kijkt voor deze groepen nog naar een overgangsregeling. Komt deze niet, dan zorgt de gemeente ervoor dat inwoners die vanaf 7 februari 2023 begonnen met een gemeentelijke schuldsanering niet langer dan anderhalf jaar hoeven af te lossen.
